Artysta tygodnia: OutKast

Już 15 czerwca na jedynym koncercie w Polsce wystąpi nietuzinkowy duet hip-hopowy Outkast, który po ośmiu latach milczenia, ku radości fanów na całym świecie, wyruszył wspólnie w trasę koncertową. W Akademickim Radiu Luz w tym tygodniu przypominamy ich barwną twórczość, bo Outkast to nie tylko zespół od "Hey Ya" czy "Ms. Jackson", ale wieloletni dorobek muzyczny wyrosły z bogatej tradycji sceny rapowej z Atlanty i obejmujący swoim zasięgiem znacznie szersze dźwiękowe terytoria.

Naszą retrospektywę twórczości jednego z najciekawszych duetów w historii rapu zaczniemy od roku 1995. 19 lat temu doszło do prawdziwego tornada, które wchłonęło najsłabszych i wykrystalizowało nowy prządek na scenie. Podczas rozdania Source Awards – najważniejszych ówcześnie nagród hip-hopowych, niespodziewanie w kategorii Best New Hip Hop Group statuetka trafiła do rąk André 3000 i Big Boia, co spotkało się z bardzo nerwową reakcją dominujących tam zwolenników wschodniego wybrzeża. Połowa lat 90. to czas, gdy w świadomości ludzi rap istniał tylko na zachodzie i wschodzie, a południe było dla większości średnio zrozumiałą, egzotyczną w swej swojskości błazenadą. Dzisiaj już wiemy, że Southernplaylisticadillacmuzik był początkiem nowego stylu, za którego dom rodzinny uznaje się Atlantę.

httpv://www.youtube.com/watch?v=ktc9hsSfUck

Trudne przyjęcie, totalne niezrozumienie na scenie globalnej i świadomość unikatowej wartości walorów, które niesie za sobą życie na południu są też bez wątpienia głównymi składowymi drugiego krążka Outkast ATLiens, który stał się fundamentem dla późniejszych dokonań Brudnego Południa, sygnalizując czym jest crunk i wyprowadzając w szerszy kontekst językowy elementy południowego slangu. Wydany w 1998 roku krążek Aquemini to natomiast najbardziej surrealistyczne i kosmiczne wydawnictwo w dorobku grupy. Przekaz duetu stał się tu bardzo zaangażowany, a brzmienie, niezmiennie tworzone przez Organized Noize, jakby bardziej przestrzenne.

Dotychczasowy styl Outkast zawierał się w głębokim i mrocznym obrazie dwóch postaci: poety i gangstera, przy czym nigdy do końca nie było wiadomo, kto silniej przedstawiał którą z ról. Koniec lat 90. był muzycznym zamknięciem tego etapu. Na wydanej w 2000 roku Stankonii Outkast, po raz pierwszy w tak jawnie komercyjnym stylu, znaleźli się na drugim miejscu listy najlepiej sprzedających się płyt amerykańskiego Billboardu. Jednocześnie w podsumowaniu najlepszych płyt pierwszej dekady XXI wieku Pitchfork umieścił Stankonię w pierwszej piątce najważniejszych wydawnictw. Wraz z końcem 2001 roku Outkast postanowili podsumować swoją dotychczasową karierę, co było zresztą, jak się później okazało, początkiem końca Outkast w formie, jaką ówcześnie znano.

httpv://www.youtube.com/watch?v=fVyVIsvQoaE

Speakerboxxx/The Love Below, podwójny krążek duetu Outkast wydany w 2003 roku to tak naprawdę dwa zupełnie oddzielne albumy Big Boia i Andre 3000, ukazujące dwa różne podejścia każdego z panów do muzyki. Podejścia, w obu przypadkach, absolutnie nieszablonowego i coraz bardziej odstającego od innych produkcji rapowych z Brudnego Południa. Grupa możliwie nawet bardziej niż dotychczas odeszła od stylistyki sticte hip-hopowej w stronę znacznie bardziej zdywersyfikowanego popowego brzmienia. Speakerboxxx, muzyczne terytorium Big Boia, stanowiło bardziej konwencjonalną połowę albumu, podczas gdy The Love Below, w całości wykonane, napisane i wyprodukowane przez Andre 3000, przybrało formę progresywnego wielobarwnego kolażu, gdzie na hiphopowym fundamencie osadzono trudną do sklasyfikowania konstrukcję, której budulcem były funk, jazz, soul, a nawet rock. Ostatecznie Speakerboxxx/The Love Below stało się komercyjnym i krytycznym sukcesem, sprzedając w samych Stanach Zjednoczonych ponad 11 milionów egzemplarzy i zdobywając największe amerykańskie wyróżnienie muzyczne — nagrodę Grammy dla albumu roku.

httpv://www.youtube.com/watch?v=EAgfrE28gpc

Na kolejny projekt grupy trzeba było zaczekać kolejne trzy lata. Wypuszczona w 2006 roku płyta Idlewild zachowała koncepcję podziału kondominium Outkast na dwa współegzystujące ze sobą style splatające się ostatecznie w jedną muzyczną wizję, tym razem na pojedynczym krążku. Album będący jednocześnie soundtrackiem do filmu o tym samym tytule zaprezentował najbardziej jazzową i, jak do tej pory, ostatnią odsłonę grupy. W ostatnich latach Andre skupił się głównie na karierze filmowej — m.in. już wkrótce zobaczymy go jako odtwórcę głównej roli w biografii Jimiego Hendrixa All Is by My Side. Big Boi natomiast zdążył już nagrać pod własnym nazwiskiem dwa longplaye, z których pierwszy Sir Lucious Left Foot: The Son of Chico Dusty został owacyjnie przyjęty przez krytyków, lądując w wielu prestiżowych zestawieniach najlepszych płyt 2010 roku

Obecna reaktywacja grupy, zgodnie z zapowiedziami samych muzyków, ma ograniczyć się jedynie do wspólnej trasy koncertowej, ale z tym duetem nigdy nic nie wiadomo.

Przygotowali: Marta Malinowska i Konrad Zalewski