Dlaczego nietoperze śpią głową w dół?

Dziś zabierzemy Was w niezwykłą podróż do świata nocnych łowców – nietoperzy. Te latające ssaki od zawsze fascynowały ludzi, a jedną z największych zagadek związanych z nimi jest ich niezwykły sposób spania – głową w dół. Dlaczego wybierają tak niecodzienną pozycję? Spróbujmy to razem wyjaśnić.

 

Na dole artykułu, dostępna wersja audio

Nietoperze – akrobaci nocnego nieba

Nietoperze to mistrzowie adaptacji. Ich zdolność do latania, echolokacji i niezwykły sposób życia sprawiają, że są jednymi z najbardziej fascynujących stworzeń na Ziemi. Ich umiejętności w locie są doskonałe, ale to, co naprawdę wyróżnia je spośród innych ssaków, to ich sposób spania. Wiszenie głową w dół nie jest przypadkowe. Dla tych stworzeń to wręcz niezbędna część ich strategii przetrwania.

Dlaczego właśnie taka pozycja?

Kiedy nietoperze nie latają, często zwisają z sufitów jaskiń, mostów czy innych trudno dostępnych miejsc. I choć to może wyglądać jak dziwactwo, ma to swoje głębokie uzasadnienie. Pozycja głową w dół jest dla nich bardziej praktyczna, niż mogłoby się to wydawać. Dzięki niej nietoperze mogą błyskawicznie wystartować w razie zagrożenia – wystarczy, że rozluźnią swoje pazury i od razu są w powietrzu. Co więcej, nietoperze posiadają specjalne mechanizmy w swoich ciałach, które pozwalają im zwisać przez długi czas bez zmęczenia. Ich ścięgna mają zdolność do zaciskania się automatycznie, co pozwala im utrzymać pozycję bez wysiłku mięśniowego. To, co dla nas może wydawać się męczące, dla nich jest relaksem. Dodatkowo ich pazury i struktura skrzydeł pozwalają im trzymać się powierzchni bez wysiłku. To sprawia, że zwisanie jest dla nich naturalne i wygodne. To trochę jakbyśmy zasnęli, opierając się o ścianę – mięśnie się relaksują, a my możemy spokojnie odpoczywać.

Biolog Tara Hohoff, ekspertka z Illinois Bat Conservation Program, wskazuje, że pozycja głową w dół wynika z ewolucyjnej podróży nietoperzy w kierunku lotu.

„W miarę jak nietoperze ewoluowały od ssaków lądowych do latania, zaczęły szybować jak latające wiewiórki” 

Jednakże, ponieważ nietoperze nie mają pustych kości jak ptaki, nie są w stanie unosić się w powietrzu w sposób tak efektywny. Dlatego wiszenie głową w dół, pozwala im w łatwy sposób zareagować na sytuację i „spaść do lotu”. Wisząc w dużych koloniach, nietoperze utrzymują stałą temperaturę, co pozwala im zaoszczędzić energię. Ta strategia nie tylko pomaga w przetrwaniu, ale także ułatwia im  na skuteczne polowanie w nocy.

A co z krążeniem?

Wielu ludzi zastanawia się, jak to możliwe, że krew nie spływa nietoperzom do głowy podczas snu. Okazuje się, że ich układ krążeniowy jest doskonale przystosowany do takiej pozycji. Specjalne zastawki zapobiegają cofaniu się krwi, a serce pracuje nieco szybciej, aby zapewnić odpowiednie ukrwienie mózgu. Ta unikalna adaptacja pozwala nietoperzom wisieć bez obawy o problemy zdrowotne związane z ciśnieniem krwi. Nietoperze, choć mogą wydawać się dziwne w swoich zwyczajach, doskonale przystosowały się do swojego środowiska. Ich unikalna pozycja do spania jest doskonałym przykładem na to, jak ewolucja pomaga przetrwać w trudnych warunkach, pokazując, że nie wszystko, co dla nas wydaje się dziwne, jest bezsensowne.

 

Tekst: Łukasz Machowczyk

Redakcja: Basia Winkel