How to look natural in photos? Fotografia na usługach Wielkiego Brata

How to look natural in photos – fraza idealnie nadająca się na clickbaitowy nagłówek kolejnego artykułu znajdującego magiczną recepturę, jak nie skompromitować się na imprezowym selfie. Jednak „naturalny look” ma także mroczniejszą stronę. Okazuje się bowiem, że najbardziej naturalnie wychodzimy na zdjęciach wtedy, gdy… nie wiemy, że ktoś nas fotografuje.

How to Look Natural in Photos to przewrotny tytuł książki fotograficznej autorstwa Beaty Barteckiej i Łukasza Rusznicy. Jej tematyką jest wykorzystywanie sztuki fotograficznej przez aparat bezpieczeństwa systemu totalitarnego.

„To rozważania o mechanizmie i relacjach związanych z patrzeniem i fotografowaniem, byciem obserwatorem i obserwowanym, opisującym i opisywanym” – czytamy na stronie Ośrodka Postaw Twórczych, współwydawcy publikacji.

Za pomarańczową okładką książki czytelnik odnajdzie korowód archiwalnych zdjęć. Autorami niektórych z nich są specjalnie szkoleni fotografowie, którzy inwigilowali społeczeństwo i potrafili manipulować kadrem tak, aby przedstawić figuranta w określonym świetle. Na niektórych z archiwalnych materiałów widać odręczne dopiski funkcjonariuszy: kreski, cyfry, strzałki.

Choć fotografie są rozproszone, książka zawiera spójną kompozycję i przekazuje czytelnikowi wizualną opowieść. Autentyczność zdjęć, fragmentaryczność narracji oraz mocne, uniwersalne przesłanie może wywołać w czytelniku niepokój.

Premiera książki fotograficznej How to look natural in photos miała miejsce 25 lutego 2021 r. w galerii Miejsce przy Miejscu 14 na wrocławskim Placu Strzeleckim. Zaledwie kilka godzin przed wydarzeniem w audycji Pełna Kultura gościliśmy współautorkę publikacji, Beatą Bartecką. Rozmowę przeprowadził Filip Czaja.