Popularyzacja nauki w dzisiejszym świecie

Czym jest popularyzacja nauki? Dlaczego jest tak ważna? A może – na co trzeba uważać, zajmując się tą dziedziną? Czy sama nauka ma dla nas jakieś złote rady?

Nauka to proces!

Wszyscy wiemy, że nauka odpowiada na dwa podstawowe pytania: „jak?” i „dlaczego?”. Ale czy wiemy, jak ważne jest abyśmy poszukiwali informacji w odpowiednich źródłach?

Prawdziwa nauka, w odróżnieniu od plotek i pseudonauki, opiera się na faktach, dowodach i wiarygodnych badaniach. Co więcej, jest intersubiektywna – niezależna od osoby, przekonań i kultury. To nie znaczy jednak, że jest tylko jedna właściwa nauka. Przecież, jak kiedyś powiedział Sokrates, wiem, że nic nie wiem. Nasza wiedza i nasze przekonania na dzień dzisiejszy jutro mogą już być nieaktualne. Trzeba pamiętać o tym, że nauka (w całym, szerokim znaczeniu tego słowa) wciąż idzie do przodu, wciąż się zmienia. Fizycy na przełomie XIX i XX wieku myśleli, że odkryli już wszystko, że fizyka nie ma już nic więcej do zaoferowania. Dziś już wiemy, że się mylili.

Między nauką a odbiorcą

Żyjemy w czasach, w których wszystkiego można dowiedzieć się z internetu, dlatego szczególnie ważne jest poszukiwanie wiarygodnych źródeł. Dobrze skonstruowany i poprowadzony kanał naukowy może być jednym z nich. Ale co to znaczy dobrze?

Sekret polega na tym, żeby mówić o tym, o czym się wie. O tym, na czym się znamy. Nie wciskajmy  widzom pseudofaktów i teorii spiskowych, wciągnijmy ich w świat prawdziwej i równie fascynującej nauki! Po drugie, ważny jest język. Zbyt skomplikowany, pełen pojęć i skrótów myślowych może być trudny w odbiorze i niezrozumiały. Mówić trzeba nie tylko dla ludzi, ale też do ludzi. Popularyzować naukę można na wiele sposobów – występując na uczelniach, w internecie, na konwentach, ale też na przykład prowadząc stronę. Opcji jest wiele, a wybór należy do każdego z nas.

Dlaczego więc popularyzacja jest ważna?

Myślę, że jest ważna przede wszystkim dlatego, że mamy potężną dezinformację w przestrzeni medialnej. Obecnie jesteśmy zalewani masą rzeczy wygenerowanych przez sztuczną inteligencję, czasem też masą dezinformacji celowej. Dlatego bardzo ważna jest w obecnych czasach popularyzacja nauki, która będzie mówiła wprost, jak rzeczy się mają, opierając się na faktach, na zweryfikowanych danych, na zweryfikowanych źródłach, a nie na wyssanych z palca opowieściach. – odpowiada Maciej Lipok, popularyzator nauki i współzałożyciel kanału „Nauka po głębszym”.

Posłuchaj całego wywiadu z Maciejem Lipokiem, który przeprowadziła Paulina Haglauer.

tekst: Paulina Haglauer, red. Dominika Kubat

fot. Facebook „Nauka po głębszym”