Sztuczna inteligencja w świadomości społecznej – wiemy, że istnieje, ale nie do końca ją kumamy
Z raportu „Między ciekawością a niepewnością. Pokolenia Polaków wobec sztucznej inteligencji – wiedza, doświadczenie, nastroje”, przygotowanego na zlecenie Politechniki Wrocławskiej, wyłania się interesujący obraz społeczeństwa, które stoi u progu cyfrowej rewolucji.
Mimo że aż 87% Polaków słyszało o AI, jedynie 15% deklaruje wysoką wiedzę na temat jej działania. Co piąty badany nie potrafił wymienić żadnego narzędzia wykorzystującego sztuczną inteligencję.
Wiedza na temat sztucznej inteligencji rozkłada się nierównomiernie w zależności od wieku. Najlepiej orientują się młodsze pokolenia, choć również one przyznają, że technologia AI często wyprzedza ich zrozumienie.
Sztuczna inteligencja w pracy – chęci są, umiejętności brak
Zdecydowana większość respondentów widzi potencjał AI w pracy zawodowej – ponad 55% deklaruje, że jest ona „potrzebna” lub „bardzo potrzebna”. Szczególną otwartość wykazują osoby z wyższym wykształceniem i mieszkańcy dużych miast.
Jednocześnie ponad połowa Polaków nie korzysta z narzędzi AI w pracy, głównie z powodu braku wiedzy, jak efektywnie z nich korzystać. Eksperci wskazują na problem z wdrożeniem technologii w organizacjach, które nie posiadają wystarczającej kultury technologicznej ani strategii cyfrowej.
Jak zauważa dr hab. inż. Tomasz Kajdanowicz z Politechniki Wrocławskiej, problemem nie jest nieufność wobec AI, lecz niedobór kompetencji – zarówno u pracowników, jak i u pracodawców.
Wyraźny rozdźwięk między potrzebą stosowania AI a jej realnym wykorzystaniem w pracy wynika nie z braku zaufania, lecz z niedostatecznej wiedzy i braku kompetencji wdrożeniowych – szczególnie w organizacjach, które nie posiadają kultury technologicznej
Największe nadzieje: medycyna, programowanie i cyberbezpieczeństwo
Wśród obszarów, w których Polacy widzą największy potencjał rozwoju AI, na pierwszym miejscu znajduje się medycyna. Badani liczą na przełom w diagnostyce, opracowywaniu terapii oraz w leczeniu operacyjnym.
Zobacz też: Czy AI może być fair, jeśli my nie jesteśmy?
Równie wysoko oceniane są programowanie (39%), nauka (30%) i cyberbezpieczeństwo (28%). W tych dziedzinach sztuczna inteligencja ma szansę wspierać człowieka w zadaniach skomplikowanych, wymagających szybkiej analizy ogromnych zbiorów danych.
Obawy wobec AI – manipulacja, bezrobocie i prywatność
Mimo entuzjazmu wobec możliwości AI, nie brakuje też obaw. Najczęściej wymieniane zagrożenia to:
- dezinformacja i manipulacja (44%),
- technologiczne bezrobocie (39%),
- utrata prywatności i bezpieczeństwa (35%).
Jednym z mniej uświadamianych aspektów korzystania z AI są kwestie prawne i etyczne. Ponad 44% badanych nie wie, czy w ich miejscu pracy obowiązują jakiekolwiek regulacje dotyczące AI. Podobnie ma się sprawa z prawami autorskimi – tylko 34% respondentów uważa je za istotne.
Młodsze pokolenia chcą się uczyć – edukacja kluczem do sukcesu
Mimo licznych niepewności, 43% Polaków deklaruje chęć poszerzania wiedzy o sztucznej inteligencji. Największą motywację widać u przedstawicieli pokolenia Z. To znak, że edukacja cyfrowa może stać się fundamentem adaptacji społecznej do nowej rzeczywistości.
Prof. Kamil Staniec z Politechniki Wrocławskiej podkreśla, że raport może stać się impulsem do szerszej współpracy między środowiskiem naukowym, biznesem a instytucjami publicznymi. Tylko wspólnie jesteśmy w stanie przygotować społeczeństwo na zmiany, które już się dokonują.
Wierzę, że wnioski zawarte w raporcie dotrą do szerokiego grona odbiorców i pomogą im lepiej rozumieć świat, w którym żyjemy. Z kolei dla jednostek edukacyjnych, administracyjnych, a także przedstawicieli biznesu staną się impulsem do współpracy i podejmowania inicjatyw, które pozwolą im jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby nowoczesnej gospodarki i rynku pracy
Polacy stoją dziś na granicy dwóch światów: starego porządku i ery sztucznej inteligencji. Wciąż mamy wiele pytań, ale też ogromną ciekawość. Kluczowe będzie nie tylko dostarczanie narzędzi opartych na AI, ale przede wszystkim rozwijanie kompetencji cyfrowych i budowanie świadomości społecznej.