Zapomniany mistrz wraca do świadomości. Nowe spojrzenie na twórczość Jaroslava Vonki

W roku 150. rocznicę urodzin Jaroslava Vonki (1875–1952) doszło do wyjątkowego odkrycia. Dzięki badaniom Jacka Witeckiego, kustosza Muzeum Narodowego we Wrocławiu, ujawniono nieznane wcześniej fotografie prac artysty.

Zdjęcia znajdują się w zbiorach Saksońskiej Państwowej Biblioteki Miejskiej i Uniwersyteckiej w Dreźnie. Przedstawiają metaloplastyczne dzieła Vonki naklejone na tekturowe karty. Tworzą tzw. portfolio kowala, które prawdopodobnie służyło jako oferta skierowana do potencjalnych zleceniodawców.

PORTFOLIO KOWALA – NOWE DZIEŁA VONKI

Odnalezione fotografie ukazują zarówno prace znane z innych źródeł, jak i takie, które prezentowane są po raz pierwszy. To bezcenny materiał dla historyków sztuki oraz pasjonatów przedwojennego Wrocławia. Miasto to było przed II wojną światową istotnym centrum rzemiosła artystycznego w Europie Środkowej. Portfolio z Drezna może pomóc w reidentyfikacji niektórych zachowanych elementów wrocławskiej architektury. Może też stać się impulsem do opracowania wystawy poświęconej twórczości Vonki.

KIM BYŁ JAROSLAV VONKA?

Jaroslav Vonka był wybitnym artystą i metaloplastą, który działał we Wrocławiu w pierwszej połowie XX wieku. Po 1945 roku jego postać została niemal całkowicie zapomniana. Tworzył ogrodzenia, balustrady, kraty i inne detale architektoniczne, które nadawały budynkom unikalny charakter. Dzięki zaangażowaniu Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz Muzeum Ślężańskiego w Sobótce jego dorobek stopniowo wraca do świadomości historycznej. Instytucje te podejmują działania dokumentujące, chroniące i promujące twórczość Vonki.

NOWY IMPULS DLA BADAŃ I WYSTAW

Odnalezione portfolio może stać się punktem wyjścia do dalszych badań nad twórczością artysty. Może również zainicjować organizację wystawy monograficznej, która po raz pierwszy pokaże dorobek Vonki w pełnym kontekście.

Z Jackiem Witeckim, kuratorem Galerii Rzemiosł Artystycznych i Kultury Technicznej, rozmawiali Ewa Śmigaj oraz Mikołaj Sobol. Jacek Witecki jest dziś jednym z najważniejszych znawców dorobku Vonki w Polsce.

tekst: Mikołaj Sobol,  fot. Muzeum Narodowe we Wrocławiu