Ocean kontra Antarktyda – jak ocean topi lód?

Ocean potrafi być bezkresny, majestatyczny i nieprzewidywalny. Ale ma też drugie oblicze: takie, które wpływa na jeden z najzimniejszych i najbardziej odległych kontynentów świata. Choć trudno w to uwierzyć, to właśnie ocean jest jednym z głównych sprawców topnienia lodów Antarktydy. A skutki tego zjawiska mogą mieć ogromne znaczenie dla przyszłości naszej planety.

Antarktyda to prawdziwy gigant. Jej pokrywa lodowa ma średnią grubość około dwóch kilometrów i obejmuje powierzchnię niemal dwa razy większą niż Australia. W jej lodzie znajduje się tyle słodkiej wody, że gdyby całkowicie się stopiła, globalny poziom mórz wzrósłby aż o 58 metrów. Trudno więc przecenić wagę procesów, które zachodzą w tym mroźnym zakątku świata.

Jak ocean topi lód?

Ciepłe prądy oceaniczne wędrują w głąb Antarktydy i dostają się pod lodowce, gdzie stopniowo podgrzewają lód od spodu. To zjawisko nie jest widoczne na powierzchni, ale ma potężny wpływ na tempo topnienia. Ocean magazynuje i przenosi ogromne ilości energii cieplnej, przez co jego działanie staje się jednym z najważniejszych czynników decydujących o przyszłości antarktycznych lodów.

Według naukowców, utrata lodu z Antarktydy może być jednym z kluczowych czynników wzrostu poziomu mórz do końca XXI wieku. Prognozy są jednak bardzo zróżnicowane. W najbardziej pesymistycznym scenariuszu poziom oceanów może wzrosnąć o 44 centymetry, w innym… nawet spaść o 22. Tak duże rozbieżności wynikają z trudności w modelowaniu procesów zachodzących pod lodem, tam, gdzie pomiar jest wyjątkowo utrudniony.

Nie umiemy tego przewidzieć

Pod lodowcami panuje ogromne ciśnienie, a prądy oceaniczne różnią się w zależności od regionu. Zmienność temperatur, cyrkulacji wód i warunków geologicznych sprawia, że przewidzenie, jak szybko lód będzie topniał, to jedno z największych wyzwań współczesnej klimatologii. Szczególnie narażona na wpływ oceanu jest Antarktyda Zachodnia – jej lód może w przyszłości przyczynić się do gwałtownych zmian poziomu mórz i zaburzeń w globalnych ekosystemach.

Nasza przyszłość jest ściśle związana z oceanem. Choć wiele aspektów jego działania wciąż pozostaje zagadką, jedno jest pewne, każde działanie na rzecz ochrony klimatu i ograniczenia globalnego ocieplenia ma znaczenie. Im lepiej zrozumiemy mechanizmy rządzące topnieniem lodów, tym większe szanse mamy na spowolnienie tych zmian i ochronę życia na Ziemi.

Posłuchaj wersji radiowej Łukasza Machowczyka: