Naukowy STRZAŁ w 10. Przybijamy naukową piątkę!
Czy udało ci się przybić kiedyś piątkę z nauką? Za piątkę, na piątkę? Ale nie o ocenach tutaj mowa! Piątkę można też wyróżnić, a potem o niej opowiedzieć. Nie inaczej zrobimy podczas „Strzału w dziesiątkę”, w którym przygotujemy także naukowe podsumowanie minionych 10 lat. 10 lat, 5 najważniejszych wydarzeń/odkryć/działań, ludzie pełni pasji i nauka, która jak ta kropla zawsze będzie drążyć skałę.
W 2010 syntetyczne były nie tylko ubrania, ale także pierwsze bakterie, odkrywane w otoczeniu arsenu – fałszywie określonego królem i towarzystwie pierwotnego neandertalczyka. A to wszystko spowite łuną wysypu egzoplanet i zaprzeczeniem wszechświata, czyli antymaterią.
Na temat roku 2010 w nauce wypowiedzieli się naukowcy: dr hab. Ewa Maciaszczyk-Dziubińska, prof. dr hab. Jan Sobczyk, Aleksandra Jurczyk oraz Piotr Kołaczek-Szymański.
W 2011 roku Ziemia dostrzegła też inne planety, daleko od Słońca, popatrzyła sobie z bliska na fotosyntezę, wytoczyła działa przeciwko HIV i z upływem kolejnego pokolenia dodatkowo zarodźcowi malarii, a na koniec uruchomiła senescencję… O te zagadnienia zapytaliśmy ekspertów – dr hab. Ewa Jaśkiewicz, dr Wojciech Białek, Piotr Kołaczek-Szymański. Materiał przygotowali: Karolina Pondel oraz Robert Sokołowski
Kiedy Wielki Zderzacz Hadronów potrząsał rokiem 2012, Łazik Curiosity zdążył wylądować w przestworzach, a Felix Baumgartner z tych przestworzy zeskoczył, mógł poznać prawdę na temat projektu ENCODE i systemów kwantowych, które wyróżniono Noblem. O powyższych zagadnieniach rozmawiali eksperci: prof. dr hab. Jan Sobczyk, dr hab. Ewa Maciaszczyk-Dziubińska, Piotr Kołaczek-Szymański.
W 2013 roku potwierdziły się najśmielsze przypuszczenia o tajemniczym bozonie Higgsa i najstarszym ludzkim DNA. Poza Układem Słonecznym znalazła się pierwsza sonda, fotowoltanika powiedziała „tak” panelom słonecznym, a nowotwory oficjalnie otrzymały poważnego przeciwnika, czyli immunoterapię. Naszym ekspertem ds. roku 2013 był Piotr Kołaczek-Szymański.
Drony i roje robotyczne opanowały rok 2014, dzięki potędze harvardzkiego umysłu. W ślad za nimi chciała podążyć zmanipulowana pamięć, syntetyczny chromosom zazdrosny o bakterie i malowidła ukryte w Indonezji. Cukier im jednak nie podskoczył, bo zatroszczono się o trzustkę. A eksperckim komentarzem wsparli: dr hab. Ewa Maciaszczyk-Dziubińska, Aleksandra Jurczyk oraz Justyna Pelc.
2015 rok chciał być bardzo bio, więc stworzył BIOnicznego liść i BIOniczne soczewki. Pokazał też, że można tworzyć nowe antybiotyki, wprowadzać ulepszanie genów (CRISPR!), a dzięki New Horizons obserwować nawet wykluczone planety. Więcej na ten temat wypowiedzieli się eksperci – dr Marta Migocka-Patrzałek, prof. dr hab. Beata Zagórska-Marek, Piotr Kołaczek-Szymański, Dominika Szczęsna
Rok 2016 po 100 latach przytaknął Albertowi Einsteinowi, przywrócił do pełni mocy osoby po udarze i spojrzał na małpy z ludzkiej strony, oddając trochę pola do działania dla Spacex i Boston Dynamics.
W czasie kiedy mistrz świata dzielnie walczył z AI w 2017 roku, po drodze odnaleziono inne oblicze wodoru, inne oblicze piramidy Cheopsa, inne oblicze „utrapionych” egzoplanet i inną wizję macicy – sztucznej macicy. Nieco więcej na ten temat opowiedzieli eksperci: Piotr Kołaczek-Szymański oraz Dawid Kramski:
W 2018 były dmuchawce, latawce i wiatr, unoszące się nad roślinami pełnymi emocji i machające do Marsa, na którym aktywne były zasoby H20. Dzięki Denny hybrydy zaczęto kojarzyć nie tylko z elektroniką, a ojcowie podbudowali trochę swoje genetyczne ego. Co to oznacza? O tym opowiedzieli naukowi specjaliści: Piotr Kołaczek-Szymański, Aleksandra Jurczyk oraz prof. dr hab. Jarosław Proćków.
W 2019 omal wszystko zostało wchłonięte przez czarną dziurę, ale uchowało się trochę nowinek na miarę otwarcia nowej dekady: komputery kwantowe, samochody wodorowe, nowe narządy i nowe terapie. Nowy wiek, czy tylko nowa dekada? Podsumowali to dla nas eksperci świata akademickiego: Piotr Kołaczek-Szymański, dr hab. inż. Przemysław Bukowski
Podsumowanie przygotowali: Martyna Dziakowicz, Jakub Jastrzębski, Karolina Pondel, Agnieszka Barbach oraz pozostali członkowie redakcji popularno-naukowej Akademickiego Radia LUZ.