Święto na Wiejskiej, czyli Dzień Sejmu Polskiego!

1 lipca to ważna data dla wszystkich, którzy chcą rozumieć, jak działa państwo. Tego dnia obchodzimy Dzień Sejmu Polskiego – moment, by zatrzymać się i dostrzec, jaką rolę odgrywa wyższa izba parlamentu w kształtowaniu prawa, ustroju i codziennego życia obywateli. To świetna okazja, by wrócić do historii i zastanowić się, co dziś znaczy polski parlamentaryzm.

 

Dlaczego warto o tym pamiętać?

Dzień Sejmu Polskiego został ustanowiony, co ciekawe, właśnie uchwałą sejmową w 2015 roku, jako wyraz uznania dla historycznych osiągnięć polskiego parlamentaryzmu, szczególnie w okresie tzw. złotego wieku. Święto to upamiętnia zawarcie unii realnej pomiędzy Królestwem Polskim, a Wielkim Księstwem Litewskim w 1569 roku, czyli tzw. Unii Lubelskiej. W jej wyniku powstało nowe, wielonarodowe państwo znane w historii jako Rzeczpospolita Obojga Narodów. Zgodnie z postanowieniami dokumentu, wspólne obrady 120 polskich i 48 litewskich przedstawicieli miały zapewnić sprawne zarządzanie nowo utworzonym organizmem państwowym oraz sprzyjać współpracy między obydwoma koegzystującymi narodami. To dało podstawy pod późniejsze ewolucje tej instytucji, która do dzisiaj pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu państwa.

Znaczenie Sejmu w demokracji

Sejm odgrywa fundamentalną rolę w systemie demokratycznym, będąc najwyższym organem władzy ustawodawczej w Polsce. To właśnie w Sejmie tworzone i uchwalane są ustawy, które kształtują codzienne życie obywateli oraz kształtują dynamikę funkcjonowania państwa. Ponadto, Sejm pełni również funkcję kontrolną wobec Rady Ministrów, co stanowi istotny element równowagi władz i zabezpieczenie przed nadużyciami władzy wykonawczej. Dzięki demokratycznym wyborom powszechnym to obywatele decydują o składzie Sejmu, co sprawia, że jest on wyrazicielem woli narodu oraz gwarantem przestrzeni do debaty, wyrażania różnych poglądów i wypracowywania kompromisów, które powinny służyć dobru wspólnemu. Bez sprawnie działającego parlamentu trudno mówić o rzeczywistej demokracji i odpowiedzialnym państwie prawa.

Struktura Sejmu III RP

Poza jego funkcjami, warto być też świadomym, jak wygląda struktura i podstawowe mechanizmy działania Sejmu. Sejm III Rzeczypospolitej Polskiej składa się z 460 posłów, wybieranych na czteroletnią kadencję w wyborach powszechnych i proporcjonalnych. Na czele izby stoi Marszałek Sejmu, który prowadzi obrady i czuwa nad porządkiem pracy. Posłowie działają w komisjach sejmowych, gdzie szczegółowo analizują projekty ustaw, przygotowują je do dalszych prac i opiniują ich zgodność z obowiązującym prawem. Kluczowym momentem w działalności Sejmu są głosowania, w których zapadają najważniejsze decyzje dotyczące państwa. Sposób głosowania oraz wymagana większość zależą od rodzaju sprawy – w większości przypadków wystarczy zwykła większość głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W sprawach o szczególnym znaczeniu, takich jak zmiana Konstytucji, odrzucenie weta Prezydenta czy uchylanie immunitetu, potrzebna jest większość bezwzględna lub kwalifikowana, np. 3/5 lub 2/3 głosów. Głosowania odbywają się zazwyczaj elektronicznie, a ich wyniki są jawne i dostępne dla opinii publicznej, co zapewnia przejrzystość, a także możliwość kontroli nad działaniami Sejmu.

Przewaga świadomości

Śledzenie wydarzeń politycznych może być przygnebiające, trudne do zrozumienia, momentami frustrujące, a nawet śmieszne. Jednakże, bycie na bieżąco z tym, co robi i jak funkcjonuje najważniejszy organ ustawodawczy w Polsce jest jednym z kluczy do budowania świadomego i silnego społeczeństwa obywatelskiego, które dokonuje świadomych wyborów i potrafi dać rządzącym (niezależnie od ich barw partyjnych) żółte, a nawet czerwone kartki. Pamiętaj, możesz nie interesować się polityką, ale polityka zawsze będzie interesować się tobą!

Z tej okazji mówiliśmy o tym w audycji „Włącz Wrocław” na 91.6FM:

 

 

Fot. Anna Strzyżak / Kancelaria Sejmu