Wybory, wybory i… co dalej?

Od ogłoszenia wyników wyborów parlamentarnych minął tydzień, jednak nic nie wskazuje na to, aby emocje miały stygnąć. Jeszcze przed zaprzysiężeniem nowego składu Sejmu i Senatu, z pomocą Roberta Alberskiego, profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Wrocławskiego, sprawdzamy decyzje Polaków pod najciekawszymi względami.

Przede wszystkim, tegoroczne wybory okazały się rekordowe pod dwoma względami:

po raz pierwszy w historii III RP frekwencja przekroczyła 60%, co oznacza, że do urn poszło ponad 18 mln wyborców

po ’89 żadnemu ugrupowaniu nie udało się dwie kadencje z rzędu zdobyć samodzielnej większości w Sejmie (i to przy poparciu wynoszącym ponad 43%, co jest kolejnym rekordem polskiego parlamentaryzmu).

Skąd takie nagłe poczucie obywatelskiego obowiązku? Co sprawiło, że do Sejmu (po 4 latach) wróciła Lewica i (po 26 latach) Janusz Korwin-Mikke? Co to oznacza dla Sejmu IX kadencji? Na te i inne pytania odpowiedział prof. Robert Alberski, dyrektor Instytutu Politologii na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozmawiał Jędrzej Jazgar.

Wiele osób po ogłoszeniu wyników wyborów pytało, dlaczego PiS ma ponad 50% miejsc w Sejmie przy poparciu wynoszącym 43,6%? I jak to się stało, że PSL, mając poparcie niewiele większe od Konfederacji, zdobył blisko 3 razy więcej mandatów? Odpowiedź znajdziemy w kodeksie wyborczym – jest to efekt stosowania tzw. metody d’Hondta przy przeliczaniu poparcia na mandaty.

Jak ta metoda działa w praktyce wyjaśnił w wywiadzie prof. Alberski. Zaproponował również rozwiązanie, które precyzyjniej oddaje wolę wyborców w wyborach do Sejmu – metodę Sainte-Laguë. Poniżej możecie zobaczyć, jak wyglądałby Sejm, gdyby zastosować tę drugą metodę.

Sejm wg. metody Saint-Laguë:

PiS — 201

KO — 123

SLD — 58

PSL — 40

KWiN — 37

MN — 1

 

Podobną lekcję możemy wyciągnąć, przyglądając się wynikom wyborów do Senatu. Gdyby mandaty rozdzielić zgodnie z metodą d’Hondta — PiS miałby ich 52. Jednakże, przy poparciu wynoszącym około 45% ma 48 senatorów. Natomiast, przykładowy Stanisław Gawłowski będzie senatorem przy poparciu 0,25% w skali kraju. Tak działają jednomandatowe okręgi wyborcze.

 

Senat wybierany w JOW-ach:

PiS — 48

KO — 43

PSL — 3

SLD — 2

niezrzeszeni — 4

 

Senat wg. metody d’Hondta:

PiS — 52

KO — 42

PSL — 6

 

W kampaniach frekwencyjnych słyszeliśmy wiele o tym, że każdy powinien korzystać z czynnego prawa wyborczego. Od naszych głosów zależy wiele, ale to ostatecznie sejmowa większość ma wpływ na to, w jaki sposób i jak dokładnie poparcie wyborców zostanie odzwierciedlone w składzie obu izb parlamentu. Jednakże nie powinno to jednak zniechęcać nas do pójścia na wybory.